طراحی و پیاده­سازی پلتفرم هوش تجاری: 

استفاده از اصطلاح هوش تجاری برای اولین بار، دستکم به اواخر ۱۸۶۰ باز می‌گردد. این در حالی است که «هاوارد درسنر» برای اولین بار در سال ۱۹۸۹، این واژه را برای اعمال روش‌های تحلیل داده به منظور پشتیبانی از فرایندهای تصمیم‌گیری تجاری مطرح کرد. عبارت هوش تجاری یاBusiness Intelligence   از دو کلمه Business به معنی کسب و کار و Intelligence  به معنی هوش تشکیل شده است، یک تعریفی که از هوش وجود دارد توانایی "این همانی کردن" است. یعنی توانایی اینکه در مواجه با یک مسئله جدید با استفاده از چیزی که قبلا آموختیم راه حل خلاقانه ارائه بدهیم. همین هوشمندی در کسب و کار هم مطرح است، سازمان‎های هوشمند با استفاده از تجربیات گذشته (که همان داده‎های خام موجود در دیتابیس‎های سازمان می‎باشد) راهکارهایی پیش رویشان قرار می‎گیرد که بتوانند برای مواجهه با مسائل جدید راه حل خلاقانه ارائه بدهند.

 

به طور خلاصه میتوان گفت BI مجموعه ای از راهکارها، ابزارها، تکنولوژی‎ها و فرآیندهاست که با استفاده از تجربیات گذشته (که به صورت داده خام در سازمانها موجود است) و با تجمیع، استخراج دانش ارزشمند از آن‎ها و همچنین ایجاد بینش بصری، تحلیل­ها و دشبوردها به مدیریت کلان سازمان‎ها و شرکت‎ها برای مواجهه با مسائل جدید و تصمیم گیری بهتر کمک می‎کند. مخاطبین راهکارهای هوش تجاری سطوح کلان سازمان ها هستند و این سیستم­ها برای گزارش های عملیاتی و جزیی مناسب نیستند.

هدف از پیاده سازی سامانه هوش تجاری نیز کمک به مدیران ارشد سازمان برای تصمیم گیری بهتر در شرایط مختلف می­باشد.

 

سازمان­های بزرگ و پروژه محور داری یک ساختار هرمی می­باشند که راس هرم برای رسیدگی به امور کلان و اطلاع از چگونگی اوضاع اجزای زیر مجموعه نیاز به اطلاعات به­روز و تحلیلی دارند. این اطلاعات معمولا به صورت غیرمکانیزه و پردازش نشده جمع­آوری شده و در اختیار مدیریت قرار می­گیرد. این روش دارای اشکلات زیادی از جمله عدم صحت، به موقع نبودن و همچنین خام بودن داده­ها که عاری از  تحلیل و بینش بصری است. یک سیستم BI با داده های موجود سر و کار دارد و اینطور نیست که مانند یک نرم افزار بتوان بدون وجود اطلاعات و از صفر پیاده سازی این سیستم را شروع کرد. بنابراین برای یک سیستم BI به داده­های گذشته تا حال سازمان که در سالیان متمادی جمع آوری شده­اند نیاز دارد. یکی از دلایلی که سیستم­های BI  با عنوان رهکار  یا  Solution پیاده سازی می­شوند این است که بستر و نوع داده و همچنین نوع تحلیل مورد نیاز در سازمانهای مختلف، متفاوت است.

فارغ از پلتفرمی که یک راهکار هوش تجاری در آن پیاده سازی ­می­شود، BI شامل  شش مرحله به شرح ذیل است:

1.     تعیین شاخص­های کلیدی عملکرد یا KPI های سازمان: KPI  به معنای شاخص عملکرد کلیدی یک ارزش قابل اندازه‌گیری می‌باشد که نشان می‌دهد چگونه یک شرکت به اهداف کلیدی کسب‌وکار رسیده است. 

 

1.     شناخت دقیق منابع داده ای و  استخراج اطلاعات مورد نیاز به منظور ایجاد تمامی گزارشات مورد نیاز از  بانک اطلاعاتی  EPPM و سایر بانکهای اطلاعاتی: به منظور پیاده سازی گزارشات، تحلیل­ها و داشبوردهای مورد نیاز باید تمامی منابع اطلاعاتی از قبیل بانکهای اطلاعاتی نرم­افزارهای موجود در سازمان، نرم افزار EPPM، نرم افزارهای مدیریت منابع انسانی(درصورت نیاز)، نرم­افزارهای مالی و ... باید به طور دقیق به منظور استخراج اطلاعات مورد نیاز  بررسی وشناسایی شوند.

ایجاد Data Warehouse یا انبار داده:  بعد از شناسایی منابع اطلاعاتی باید یک انباره داده (Data Warehouse) به منظور ذخیره سازی داده  از منابع تعریف شده، ایجاد شود.DW  یک نوع بانک اطلاعاتی است ولی به لحاظ معماری کمی متفاوت از بانکهای اطلاعاتی Operational  می‎باشد. در DW بیشتر به دنبال خواندن داده­ها توسط کاربر هستیم، بنابراین مکانیزم‎هایی پیاده سازی میشوند که باسرعت بالاتری اطلاعات را به کابران ارائه بدهد.

         

 

مزایای DW  به شرح زیر است:

•      قابلیت نگهداری تاریخچه داده ها، در نظام BSC برای محاسبه نیاز به داده های دوره (یا دوره‎های) قبل دارند.

•      پیاده  سازی CDC  و SCD برای ETL

•      کاهش بار اضافی (Over Load) در سطح شبکه بواسطه تجمیع داده‎ها در یک مکان مشخص

•      پشتیبانی از مفاهیم استاندارد  OLAP، فرآیندهای تحیلی داده‎ها، سری زمانی و ..

•      سرعت بالای اجرای Query  های ارسالی از سوی کاربران بواسطه معماری متفاوت با بانک‎های اطلاعاتی مرسوم

•      تجمیع داده‎های پراکنده و جزیره‎ای از سطح سازمان در یک بانک اطلاعاتی و امکان گزارش گیری سریع

•      سرعت بسیار بسیار بالاتر در تهیه گزراش و تحلیل داده‎ها در مقایسه با زمانی که وجودwarehouse ندارد. این مورد به دلیل معماری متفاوت انباره داده  و Index ها و پارتیشن بندی‎های صورت گرفته روی جداول و همچنین block size بالاتر در  مقایسه با بانک اطلاعاتی operational   می‎باشد.

•      داده‎های پاک سازی شده و Deform شده توسط فرآیند ETL و هرس شده توسط  Machine Learning

 

1.     پیاده سازی فرآیند ETL

 

 بعد از طراحی انباره داده باید فرایند استخراج داده از منابع اطلاعاتی مشخص شده و پس از  دگردیسی داده ها در Warehouse   ذخیره گردند.  به این مرحله از پروژه BI اصطلاحا ETL  (Extract, Transform, Load )گویند که پیچیده ترین بخش پروژه نیز می‎باشد، البته پیچیدگی این مرحله به موارد زیادی از جمله میزان پاکیزگی داده­ها، تنوع منابع اطلاعاتی و .. بستگی دارد

 

در فرآیند ETL مکانیزم های SCD و CDC  پیاده­سازی خواهند شد.

ایجاد تاریخچه با مکانیزم SCD(Slowly Changing Dimension)  و افزودن خصیصه ماندگاری داده (Non Volatile): این خصوصیت به این موضوع اشاره دارد که تغییرات داده درجداول پایه موضوعات مثل اطلاعات پروژه،  مشتری و کالا و .. باید در طی زمان ثبت و نگهداری شود. به مثال زیر توجه شود: فرض کنید یک جدول موضوع مکان داریم. در واقع می­خواهیم میزان فروش را بر اساس شهر بسنجیم.  شهر کرج تا سال 1388 جزو استان تهران بود و بعد از آن به کرج ملحق شد.  در واقع تراکنش های قبل از سال 1388 شهر کرج متعلق به استان تهران است و بعد از 1388 متعلق به استان البرز می باشد.  اگر ما استان شهر کرج را از تهران به البرز تغییر دهیم آنگاه تمام تراکنش های شهر کرج  متعلق به استان البرز می شود که کاملا غلط است، به عنوان مثال فروش استان البرز در سال 86 را x  نشان می دهد در صورتی که آن موقع استان البرز وجود نداشته است. همچنین اگر همواره کرج را جزو استان تهران در نظر بگیریم کاملا غلط است و باعث می شود که در بررسی و تحلیل عملکرد استان های البرز و تهران کاملا به بیراهه برویم. در واقع باید از مکانیزمی استفاده کنیم که این تغییرات را به گونه ای ثبت کند که ماهیت داده حفظ شود ، به عنوان مثال فروش قبل 88 شهر کرج را به استان تهران و بعد از 1388 را به استان کرج نسبت دهد. در این مورد از مکانیزمی به نام SCD استفاده می­شود.

پیاده سازی Change Data Capture یا CDC : CDC  فرآیندی است که به کمک آن می­توان فقط داده­هایی  از یک جدول که در DW وجود ندارند را از بانک اطلاعاتی  خوانده و در DW ثبت نمود.

 

1.    Data Modeling و ایجاد OLAP database

 

بعد از ایجاد انباره داده و تعریف فرایند ETL و زمانبندی برای اجرای فرآیند باید جداول موجود در حوزه‎های مختلف به صورت Multi Dimensional مدلسازی می­شوند. بانک اطلاعاتی OLAP نسبت به OLTP دارای سرعت بسیار بیشتری در واکشی اطلاعات دارد. در این مرحله از فرآیند مفاهیمی مانند Dimension ، Fact و Measure مطرح می‎شوند.

1.    مصورسازی

 

پس از ایجاد لایه    OLAP و مدل ­سازی داده،  نوبت به لایه Presentation  می­رسد. در این لایه خروجی تحلیل ها به داشبورد و گزارش و … تبدیل می شود تا کاربر بتواند از آن استفاده کند .بنا به تشخیص و نیاز مشتری با استفاده ازPower BI یا ابزار قدرتمند  Oracle Analytics 12c امکان ساخت گزارشات، داشبوردها و تحلیل­ها وجود دارد. امروزه شرکت­های بزرگ نرم­افزاری، ابزارهای بسیار جذاب و متنوعی را در لایه نمایش ارائه کرده اند. این ابزارها هم برای کامپیوترها و هم برای گوشی­های موبایل در دسترس می­باشد.

معماری منطقی پلتفرم

معماری فنی پلتفرم

ابزارهای مورد استفاده

·       بانک اطلاعاتی انباره داده:  نرم افزار مورد استفاده برای انبار داده MS SQL Server 2019خواهد  بود.

·       سیستم عامل : Windows Server 2019

·       نرم افزار ETL و Integration: Oracle Data Integrator و Microsoft SSIS

·       OLAP Engine: Microsoft Analysis Service (SSAS)

·       نرم افزار هوش تجاری:and Oracle Analytics  Microsoft Power BI

در سال­های اخیر راهکارهای BI با اقبال خوبی مواجه شده­اند، یکی از دلایل این موضوع رقابتی بودن بازار جهانی است. BI می تواند یک مزیت رقابتی به شرکت­ها ارائه بدهد که از این طریق بتوانند آگاهانه و بهتر تصمیم بگیرند و به همین واسطه راهکارهای BI مشتریان زیادی پیدا کرده است. در آینده­ای بسیار نزدیک یکی از بهترین بازار کارها برای کارشناسان حوزه هوش تجاری در داخل کشور پیش بینی می­شود. شرکت کهرباتوان و تیم برنامه نویسی کاردینو نیز با بهره­گیری از کارشناسان مجرب خود خدمات گسترده ای در حوزه پیاده سازی انواع پلتفرم­های هوش تجاری (Microsoft, Oracle, Qlik View, Tableu) متناسب با نیاز شرکت­ها و صنایع مختلف ارائه میدهد.

 

تشریح پیاده­سازی راهکار مدیریت پروژه Oracle

راه اندازی سامانه 21.12  Oracle Primavera P6 EPPM و Oracle Primavera Unifier 21  :

سیستم نرم‌افزاری اوراکل پریماورا Oracle Primavera P6 Enterprise Project Portfolio Management سیستمی یکپارچه و جامع برای برنامه‌ریزی، زمانبندی، بودجه‌ریزی، تخصیص و تحلیل منابع و همچنین کنترل پروژه و سبد پروژه‌ها می‌باشد که شامل چندین ماژول و راهکار می‌باشد. نسخه 21.12  نصب و راه اندازی شده و همچنین نرم افزار شمسی­سازی در سرور نصب خواهد شد.

 سیستم نرم‌افزاری پریماورا یونیفایر Unifier یک راهکار نرم‌افزاری قدرتمند از زیر مجموعه‌های نرم‌افزارهای Oracle Primavera می‌باشد که جهت اتوماسیون و مدیریت فرآیندهای مدیریت پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این راهکار با ارائه بهترین شیوه‌ها (Best Practices) مراحل پیاده‌سازی فرآیندها و ماژول‌های مختلف را تسریع می‌بخشد.

 

راهکار پریماورا Unifier با ارائه یک بستر مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPMS) که به طور تخصصی در حوزه دانشی مدیریت پروژه طراحی و توسعه پیدا نموده است سازمان‌ها را قادر می‌سازد به راحتی و در زمان کوتاه تمامی فرآیندهای جاری در پروژه‌ها را به صورت کاملاً یکپارچه پیاده‌سازی نمایند.

1-   شرح مسئله

 

 

۱-۱-racle Primavera P6 EPPM

:Team Member شرکت­های بزرگ نرم­افزاری همواره در نرم افزار­های مدیریت پروژه یا در کنار نرم افزار اصلی مدیریت پروژه یک ماژول مهم برای مدیریت کارگروهی  درپروژها در نظر گرفته اند. شرکت Oralce  نیز به مانند سایر شرکت­های مهم نرم­افزاری ماژول Oralce Primavera P6 Team Member را به عنوان یک نرم افزار تحت وب که با استفاده از Web Server قدرتمند Oracle Weblogic Server پیاده سازی می­ شود را به عنوان ابزاری برای کار تیمی،آگاهی افراد با وظایف خود در پروژه­ها، به اشتراک گذاری نظرات، بروز رسانی فعالیت­ها، ارائه تایم شیت برای دوره کاری و ... در نظر گرفته است. از مزایای این نرم افزار می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

q     نرم افزار تحت وب (Web Base)  بدون نیاز به نصب برای کلاینت ها در اینترانت داخلی

q     شمسی ساز که فقط در سرور نصب خواهد شد

q     بروز رسانی فعالیت­ها توسط مسئول فعالیت و تایید توسط مدیر بالادستی

q     هر فرد در حساب شخصی قادر به مشاهده فعالیت‎های خود از تمامی پروژه ها خواهد بود

q     قابلیت وارد کردن تایم صرف شده برای هر فعالیت در هر روز که توسط مدیر پروژه یا مدیر منابع تایید می‎شود

q     قابلیت کامنت گذاری بین فعالیت ها  و مشاهده توسط اعضای تیم

q     محیط کاربر پسند

 

Primavera P6 EPPM: مدیریت پرتفوی پروژه سازمانی (EPPM) نرم افزار کنترل پروژه پریماورا P6 از شرکت اوراکل، قدرتمندترین، مقاوم­ ترین و کاربردی­ ترین راه ­حل برای اولویت­ بندی، برنامه­ ریزی، مدیریت و ارزیابی پروژه ­ها، برنامه­ ها و پرتفوها می­ باشد. این برنامه ۱۰۰ درصد راه­ حلی بر پایه وب را برای مدیریت پروژه­ ها از هر اندازه تأمین می­ کند و سطوح مختلف پیچیدگی در پروژه­ ها و مقیاس ­های هوشمندانه را تطبیق می­دهد که نیازهای همه نقش ­ها، عملکردها یا سطوح مهارت در سازمان و تیم پروژه شما را برآورده می ­سازد.

 ۲-۱- Oracle Primavera Unifier

در راهکار یونیفایر سه هسته کلیدی کنترل هزینه، کنترل زمانبندی و کنترل اسناد وجود دارد که فرآیندها در زمان پیاده‌سازی می‌توانند با این سه هسته کلیدی در ارتباط بوده و به صورت یکپارچه تبادل اطلاعات انجام دهند. سیستم نرم‌افزاری پریماورا یونیفایر با استفاده از نرم افزار Gateway با سسیستم نرم افزاری Primavera P6 یکپارچه شده و امکان دریافت اطلاعات زمانبندی و بودجه‌ریزی هزینه را میسر می‌نماید. شکل زیر این مفهوم را نمایش می‌دهد.

 

برخی از ماژول‌های سیستم Unifier عبارتند از:

·       مدیریت مدارک مهندسی

·       مدیریت مناقصات

·       مدیریت وظایف و فعالیت‌ها

·       مدیریت جلسات

·       مدیریت تدارکات و سفارش‌های خرید

·       مدیریت قراردادها

·       مدیریت تغییرات و کنترل تغییرات قراردادی

·       مدیریت تامین منابع مالی

·       مدیریت بودجه

·       مدیریت صورت وضعیت‌ها

·       مدیریت پرداخت‌ها

·       مدیریت جریان نقدینگی

·       مدیریت کارهای اجرایی و امور کارگاهی

·       مدیریت ریسک و موانع و مشکلات

قابلیت‌های کلیدی

·       بیش از صد فرآیند توسعه یافته با جریان‌های کاری قابل پیکربندی و سفارشی‌سازی

·       یکپارچگی دوطرفه با نرم افزار پریماورا Primavera P6 EPPM از طریق نرم افزار Gateway

·       برنامه گوشی‌های هوشمند جهت مدیریت فعالیت‌ها و وظایف

·       امکان برنامه‌ریزی Top-Down و Bottom-Up

·       استفاده از الگوها جهت استقرار و تنظیمات سریع

·       بودجه‌ریزی، برنامه‌ریزی تعهدات مالی، مخارج و پایش واریانس‌ها و همچنین پیش‌بینی امکان مدیریت جریان نقدینگی در سرتاسر چرخه کار سبدهای سازمان و پروژه

·       ایجاد نمودارهای جریان نقدینگی برای پروژه، قراردادها، آیتم‌های قراردادی و مراکز هزینه

·       پیش بینی جریان نقدینگی در سطح سازمان

·       پشتیبانی از انواع ارز در تراکنش‌های مالی پروژه و امکان تبدیل ارزها بر اساس نرخ‌های ارزی (Multi Currencies)

·       مدیریت قرارداد و مدیریت تغییرات

·       مدیریت اسناد پیشرفته

·       یکپارچه‌سازی با Oracle Business Intelligence جهت ارائه گزارش‌ها و داشبوردها

·       ردگیری اسناد و مکاتبات، Alerts، گزارش گیری و کنترل تطابق‌ها

2-   معماری منطقی

1-2- P6 EPPM

2-2- Oracle Primavera Unifier

3-  معماری فنی

Oracle Primavera

4-  ابزارهای مورد استفاده

·       بانک اطلاعاتی:  نرم افزار مورد استفاده برای بانک اطلاعاتی MS SQL Server 2019خواهد  بود.

·       وب سرور: نرم افزار Oracle Weblogic Server 12c برای اجرای نرم افزار در بستر وب استفاده خواهد شد.

·       سیستم عامل: Windows Server 2019

·       راهکار مدیریت پروژه: Oracle Primavera P6 EPPM and Primavera Unifier